محمدرضا پهلوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمدرضا اولین بار در پی اشغال ایران در جنگ جهانی دوم به دستور دربار انگلیس و دومین بار با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲که توسط آمریکا و انگلیس انجام شد و با هماهنگی و موافقت شوروی(سابق) به قدرت رسید و با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ از حکومت برکنار شد.
[ویرایش]
محمدرضا پهلوی متولد ۴ آبان ۱۲۹۸ در تهران، دومین و آخرین شاه از سلسله پهلوی و نظام شاهنشاهی در ایران بود.
او از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بر ایران حکومت کرد. محمدرضا اولین بار در پی اشغال ایران در جنگ جهانی دوم به دستور دربار انگلیس و دومین بار با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲که توسط آمریکا و انگلیس انجام شد و با هماهنگی و موافقت شوروی(سابق) به قدرت رسید و با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ از حکومت برکنار شد.
در دوران حکومت او، علی رغم کارشکنی و توطئه های شاه و وابستگانش صنعت نفت ایران به رهبری آیت اله
سید ابوالقاسم کاشانی و دکتر
محمد مصدق ملی شد. در سال ۱۳۳۲ سازمان اطلاعات و امنیت خارجی انگلیس و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، کودتایی برای برکناری مصدق به راه انداختند. با شکست خوردن کودتای ۲۵ مرداد، محمدرضا شاه ایران را ترک کرد و به ایتالیا رفت، اما ۳روز بعد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مصدق برکنار شد و شاه باری دیگر به قدرت رسید.
[ویرایش]
او در طول سلطنت خود خیانت های زیادی به مردم ایران کرد. از جمله می توان به قانون شرم آور و ننگین کاپیتولاسیون اشاره کرد که کرامت مردم ایران را در نشانه گرفته بود. شاه این ننگ را به بهای دریافت۲۰۰میلیون دلار وام از آمریکا مرتکب شد. براساس این قانون اگر اتباع آمریکا در ایران جرمی را مرتکب می شدند، قوه قضائیه ایران صلاحیت رسیدگی به جرم آنها را نداشت و مجرم باید در دادگاه های آمریکا محاکمه می شد.
رژیم شاه با سانسور شدید رسانه های گروهی، می کوشید هیچ گونه خبری در مورد لایحه کاپیتولاسیون به بیرون راه نیابد، ولی سخنرانی های
امام خمینی (ره) نقشه آنها را برملا کرد. با طنین افکندن آوای انقلابی و انتشار اعلامیه افشاگرانه امام در میان مردم، موج جدیدی از خشم و نفرت بر ضد رژیم شاه، سراسر ایران را فراگرفت. بدین ترتیب، ملت مسلمان ایران از این خیانت آگاهی یافتند و علما و روحانیان با پشتیبانی و همراهی مردم، در نامه ها و طومارهایی، الغای کاپیتولاسیون را خواستار شدند. سیل نامه های اعتراض آمیز به سوی هیئت حاکمه سرازیر شد و رژیم شاه را سخت نگران کرد.
حسنعلی منصور به منظور توجیه این خیانت به مجلس سنا شتافت و خیانت خود را نوعی خدمت جلوه داد. دولت آمریکا دریافت که برای حفظ نفوذ خود باید روابط میان امام و مردم مرا از بین ببرد. بدین ترتیب، روز ۱۳ آبان ۱۳۴۳، امام خمینی، به ترکیه تبعید شد. صبح همان روز، شهر قم به اشغال نظامیان شاه درآمد تا از هرگونه قیام مردمی بر ضد تبعید امام جلوگیری شود. تبعید امام چهارده سال به طول انجامید. البته با تبعید امام، مشعل مبارزه خاموش نشد، بلکه روز به روز شعله ورتر شد تا اینکه درخت انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ به ثمر رسید.
[ویرایش]
او سرانجام در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۵۹ در سن ۶۱ سالگی و در اثر سرطان غدد لنفاوی، در مصر درگذشت و در مسجد رفاعی قاهره به خاک سپرده شد.
محمدرضا شاه در وصیت‌نامه خود خواسته بود تا در خاک ایران دفن شود.۱ اما نه تنها او که خاک ایران جسد هیچکدام از فرزندانش را هم نپذیرفت وهمه در خارج از ایران دفن شدند.
منابع غربی ثروت خانواده پهلوی در ایران و خارج را بین ۵ تا ۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌کردند.۲
[ویرایش]
۱ ـ میلانی، عباس. نگاهی به شاه. تورنتو: پرشین سیرکل، ۱۳۹۲.
۲ ـ همان
[ویرایش]
