سید ابوالحسن بنی‌صدر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دستور داد تا بالگردهای به جای مانده از عملیات آمریکایی ها بمباران شود و این کار در سه نوبت ساعت ۳۰ :۶ عصر جمعه، ۳۰ :۱۰ شب ۵ اردیبهشت ماه و ساعت ۷ صبح شنبه ۶ اردیبهشت ماه انجام گرفت. در این اقدام، اسناد سری و مهم باقی مانده در آتش سوختند و سردار محمد منتظر قائم ، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد که در منطقه از بالگردها محافظت می کرد به شهادت رسید...




تولد

[ویرایش]

دوم فروردی۱۳۱۲ در روستای باغچه، نزدیک همدان به دنیا آمد. از روحانیون همدان بود. دوران کودکی بنی صدر در همدان سپری شد. بعد از اتمام تحصیلات متوسطه در دبیرستان علمیه تهران، وارد دانشگاه شد. پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در مؤسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعی شروع به کار کرد. او در اول آذر ۱۳۴۰ از سوی حکومت اشغالگر فلسطین برای شرکت در سمینار سازمان جهانی جوانان به سرزمین های اشغالی دعوت شد و به شهر حیفا رفت.

حضور در فرانسه

[ویرایش]

سال ۱۳۴۲ برای تکمیل تحصیلات دانشگاهی عازم فرانسه شد و موفق به اخذ درجه دکتری از دانشگاه سوربون در رشته جامعه شناسی گردید. بنی صدر در سالهای اقامت در پاریس فعالیتهای سیاسی خود را در قالب همکاری با گروهای مبارز جبهه ملی و گروههای اسلامگرا و انقلابی ادامه داد. وی با پیوستن به اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان خارج از ایران توانست اعتماد نیروهای انقلابی را جلب کرده و به هیأت مشاوران امام خمینی    ، که در آن برهه زمانی در فرانسه اقامت داشت راه یابد و همراه ایشان به ایران بازگردد.

اولین رئیس جمهور انقلاب اسلامی

[ویرایش]

فعالیتهای سیاسی بنی صدر بعد از بازگشت به ایران با عضویت در شورای انقلاب و تأسیس روزنامه انقلاب اسلامی ادامه پیدا کرد. او توانست با کسب ۱۱ میلیون رأی به عنوان رئیس جمهور کشور معرفی و از سوی امام (ره) مقام فرماندهی کل قوا را به دست آورد.
بنی صدر پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نغمه جدایی ساز کرد و به نقد روحانیت، طرح مسائل فرعی و تشنج آفرینی دست زد. پس از انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار شد و جریان اسلامی توانست به موفقیت چشمگیری در این انتخابات دست یابد.
بنی صدر که مجلس را در اختیار خود نمی‌دید سعی کرد علاوه بر ایجاد جنگ روانی و مقاومت در برابر برخی تصمیمات نیروهای اسلامی، مخالفت‌هایش را با آنها به فضای عمومی جامعه سوق دهد و مخالفانش را در برابر مردم قرار دهد.
درحالیکه کمتر از ۷ ماه از انتخاب او به عنوان اولین رئیس جمهور بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی می‌گذشت، چهره واقعی خود را آشکار کرد.

جریان سازی علیه انقلاب

[ویرایش]

جریان بنی صدر و منافقین که بر سرنوشت اجرائی کشور و بخش مهمی از نیروهای نظامی مسلط بود، با فضاسازی‌های احزاب لیبرال و بهره گیری از بعضی چهره‌های موجه انقلاب، در مقابل جریان شهید سیدمحمدحسینی بهشتی قرار گرفت. بنی صدر با اختیار فراوان در نیروهای مسلح و جانشینی فرمانده کل قوا، هم بین نیروهای مسلح تفرقه ایجاد می‌کرد و هم در پشت جبهه توسط روزنامه انقلاب اسلامی به مظلوم نمایی و شایعه پراکنی می‌پرداخت.
یاران او نیز در مجلس نیز طرح تفرقه و جریان سازی علیه نیروهای انقلاب را دنبال می‌کردند. منافقین نیز که از دخالت در مقدرات کشور مأیوس شده بودند زیر چتر حمایت‌های بنی صدر به کادر سازی نظامی پرداختند تا در موقع لازم با یک تیر خلاص، رهبری و انقلاب را ساقط نمایند. صبر و دور اندیشی شهید بهشتی، طرح‌های پیچیده آن‌ها را به بن بست کشاند تا اینکه به این نتیجه رسیدند که شمشیر نفاق را از رو ببندند و کار را تمام کنند.
درگیری بنی صدر با اعضای شورای انقلاب، تأسیس دفتر همکاری مردم با رئیس جمهوری که مرکب بود از عناصر چپ، مائوئیست، جبهه ملی و دیگر افراد مشکوک و ضد انقلاب، درگیری با ائمه جمعه، توطئه علیه نهادهای انقلاب، کارشکنی علیه دولت شهید محمدعلی رجایی ، مبارزه علیه مجلس شورای اسلامی، سخنرانی‌های تنش زا در مناسبت‌هایی چون ۱۷ شهریور، ۲۲ بهمن، ۱۴ اسفندو ... و بازتاب آن در روزنامه انقلاب اسلامی و برخی از نشریات همسو با رئیس جمهور در واقع نوعی اعلام جنگ با رهبران و مدافعان انقلاب بود.

واقعه طبس

[ویرایش]

واقعه طبس در ۵ اردیبهشت ‌ماه سال ۱۳۵۹ پس از چند ماه که از تسخیر انقلابی سفارت آمریکا در ایران می‌گذشت، روی داد. دانشجویان پیرو خط امام در ۱۳ آبان ماه ۱۳۵۸، سفارت امریکا را تسخیر کردند و ایالات متحده امریکا که از این اقدام سخت متحیر و سردرگم شده بود، حمله به ایران را در دستور کار خود قرار داد که به ظاهر برای نجات دیپلمات‌های گروگان گرفته شده بود اما عملاً با حمله به موقعیت‌های حیاتی پایتخت، تجاوز به تمامیت ارضی ایران محسوب می‌شد.
طبق برنامه امریکایی ها، گروه ویژه‌ای برای حمله به ایران و آزادی گروگانها تشکیل شد که "دلتا فورس" (نیروی دلتا) نام داشت و نام عملیات "ایگل کلا" یعنی پنجۀ عقاب نامگذاری شده بود. این گروه ویژه طبق اظهارات چارلی بکویث، فرمانده عملیات، ۱۳۲ نفر بودند. عملیات نظامی امریکایی ها در نیمه شب ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ در صحرای طبس با شکست مواجه شد. ابتدا یکی از بالگردها به دلیل اشکال فنی پس از ۴ مایل پرواز در خاک ایران، مجبور شد به ناو هواپیما بر "برنیمیتز" که در دریای عمان مستقر بود، برگردد. بالگرد دوم نیز به دلیل اشکال فنی دیگری، در محلی نزدیک کرمان فرود آمد. ۶ بالگرد در محل مقرر در صحرای طبس فرود آمدند. یکی دیگر از بالگردها پس از سوخت گیری در حالی که قصد داشت از زمین بلند شود با بدنۀ یکی از هواپیماهای C۱۳۰ برخورد کرد و انفجار عظیمی رخ داد که به کشته شدن تعدادی از کماندوها منجر شد.
با بروز این حادثه عملیات نجات متوقف شد و اعضای گروه نجات در حالی که اجساد سوخته شده ۹ تن از یاران شان را پشت سرگذاشته بودند با سرعت محل را ترک کردند.

نابودی اسناد تجاوز آمریکا

[ویرایش]

پس از فرار آمریکایی ها از ایران، کاخ سفید اعلامیه ای به این شرح منتشر کرد: آمریکا در عملیاتی در صحرای طبس جهت آزادی جان گروگانهای اسیر در ایران با شکست روبه رو شد و اسناد سری و مهمی در درون بالگرد به جای مانده است.
پس از مدت کوتاهی از پخش این اعلامیه از جانب کاخ سفید، بنی صدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را برعهده داشت، دستور داد تا بالگردهای به جای مانده از عملیات آمریکایی ها بمباران شود و این کار در سه نوبت ساعت ۳۰ :۶ عصر جمعه، ۳۰ :۱۰ شب ۵ اردیبهشت ماه و ساعت ۷ صبح شنبه ۶ اردیبهشت ماه انجام گرفت. در این اقدام، اسناد سری و مهم باقی مانده در آتش سوختند و سردار محمد منتظر قائم ، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد که در منطقه از بالگردها محافظت می کرد به شهادت رسید و سه پاسدار دیگر به نام های عباس سامعی از ناحیه سر و شانه، محمد علی درستکار از ناحیه بالای ران و محمد رضا لاوری از ناحیه پا زخمی شدند.
بهزاد نبوی که در مردادماه ۱۳۶۰ معاون نخست وزیر بود، درباره نقش بنی صدر در واقعه طبس در مصاحبه ای اعلام گفت: ... فرمانده نیروی هوایی وقت به فرمان بنی صدر، هواپیماهای باقی مانده آمریکا را در صحرای طبس را بمباران کرد تا اسناد وابستگی وی به آمریکا افشا نگردد. بنی صدر که فهمیده بود امکان دارد بهمن باقری فرمانده نیروی هوایی وقت دستگیر شود و مچ وی باز شود مسئولیت آن را خود قبول کرد و زمانی که باقری را از سرپرستی نیروی هوایی کنار گذاشتند بنی صدر بلافاصله او را به سرپرستی هواپیمایی کشوری منصوب کرد.

برکناری از فرماندهی کل قوا

[ویرایش]

حضرت امام خمینی (ره) در ۲۰ خرداد ۱۳۶۰، پس از مشورت با مسئولان عالی رتبه نظام، ابوالحسن بنی صدر را از فرماندهی کل قوا، که به نیابت از ولی فقیه در اختیار او بود، بر کنار نمود. این عمل حضرت امام، واکنش منفی بنی‌ صدر را برانگیخت و به جای آن که در صدد اصلاح خود و پایان دادن به کارشکنی‌ها و مخالفت‌های خود باشد، به حکم امام بی‌اعتنایی نمود که این امر بر نمایندگان انقلابی مجلس شورای اسلامی گران آمد.

برکناری از ریاست جمهوری

[ویرایش]

به دنبال بی اعتنایی بنی صدر به حکم امام و ادامه کارشکنی های او، در ۲۴ خردادماه ۱۳۶۰، نمایندگان مجلس شورای اسلامی درخواست طرح عدم کفایت سیاسی او را در مجلس عنوان نمودند. در این میان هر چند برخی نمایندگان هوادار بنی‌ صدر و طرفداران او در خارج از مجلس، بر عدم طرح این مسأله در مجلس تلاش کردند ولی در نهایت، نمایندگان پیرو امام (ره) و نظام اسلامی در مجلس شورای اسلامی در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰، با ۱۷۳ رأی موافق، ۱۲ رأی ممتنع و یک رأی مخالف، حکم به عدم کفایت سیاسی بنی‌ صدر را داده و این حکم را برای حضرت امام ارسال داشتند. فردای آن روز در اول تیرماه، حضرت امام خمینی (ره)، طی پیامی این مهره دست‌نشانده اجانب را از ریاست جمهوری عزل کردند. ایشان در آن پیام فرمودند: پس از رای اکثریت قاطع نمایندگان مجلس به عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر، ایشان را از ریاست جمهوری عزل نمودم.
او پس از عزل از ریاست جمهوری، به زندگی مخفی روی آورد و در آن شرایط هم دست از شورش و آشوب برنداشت؛ اما زندگی مخفی او چندان به طول نیانجامید و با مشت محكمی كه مردم با شركت در انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب محمدعلی رجایی به این سمت، بر دهانش كوبیدند، با حالت سرخوردگی و ذلّت تمام، پس از ۵ هفته اختفا به همراه مسعود رجوی ، سركرده منافقین و با چهره و لباس زنانه از كشور خارج و به پاریس گریخت.
او با یک هواپیمای بویینگ ۷۰۷ ربوده شده، به طور غیر مجاز به سوی قبرس پرواز كرد و پیش از آن كه هواپیماهای شكاری نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران كه در تعقیب هواپیمای ربوده شده، بودند به این هواپیما برسند، از مرز ایران خارج شد. خلبانی که آنان را به پاریس برد همان فردی بود که محمدرضا پهلوی را روز ۲۶ دی ماه سال ۱۳۵۷ از ایران خارج کرده بود.

منبع

[ویرایش]

شخصیت نگار    



جعبه ابزار